Bali hakkında her şey ama aradığınız, merak ettiğiniz her şeyi sizlerle paylaşmak istiyoruz. İlk defa gideceğimiz bir ülke olduğu zaman enine boyuna her şeyini öğrenmek isteriz. İşte bu yazı Bali turuna gitmeden önce başlamanız gereken en öncelikli makale olacak. Türkiye’den her yıl binlerce insan Bali’de balayı yapmaya ya da yeni yerler, yeni kültür keşfetmeye gidiyor. Muhtemelen siz de onlardan birisiniz ya da merakınızdan okuyorsanız. Sebep ne olursa olsun doğru sayfada olduğunuzu bilmenizi isteriz.
Bali Adası’nın Coğrafi Özelliği
- Java adasından 3.2 km (2 mil) uzaklıkta ekvatorun 8 derece güneyindedir. Ada doğudan batıya 153 km, güneyden kuzeye 112 km olup 5.780 km2 alandır. Dünya’nın 15.büyük ülkesi olan Endonezya’nın en ünlü adasıdır.
- En yüksek dağı 3.142 metre ile Agung Dağı’dır. Ana dağ olarak da adlandırılır çünkü aktiftir.
- İki tane aktif yanardağı var. Agung ve Batur dağları. Mt.Agung 1963 yılında patladığında 1500 kişi bu patlamadan dolayı hayatını yitirmişti.
- Bali’de dağların güneyinde (geniş olduğundan) pirinç, kuzeyinde (denize daha dik ve eğimli olduğundan) ana üretim kahvedir. Tabi ki pirinç ve sebze de yetişir ama ana üretim kahvedir.
- En uzun nehri 75 km ile ayung nehri.
- Bali’nin 3 adası vardır. Nusa adaları. Gili adaları Bali’ye değil Lombok’a bağlıdır.
BALİ HAKKINDA HER ŞEY
- Adanın en büyük şehri denpasar’dır. Havalimanının olduğu bölge. İkinci büyük şehri ve eski kolonyal dönemin başkentliğini yapmış Singaraja’dır.
- Ülkeye gelen turistin %75’i Bali’ye gelmektedir. 2018 yılında 8.5 milyon turist ziyaret etmiş. En çok ziyaretçi Çin, Avustralya ve Hindistan’dan gelmektedir.
- Bu sayının yarısı asya ülkelerinden olup, Türk ziyaretçi sayısı 2018 yılında 10.000 kişi olarak kayıtlara geçmiştir.
- Endonezya, Çin, Hindistan ve ABD’den sonra dünyanın en kalabalık 4.nüfusuna sahip ülkesidir. Ülke nüfusu 269 milyon iken Bali adasının nüfusu 4.225 milyon’dur. Nüfusun %60’ı Endonezya topraklarının %7’sini kaplayan Java ve Bali’de yaşıyor.
- Endonezya, dünyanın en çok müslüman nüfusuna sahip ülkesiyken Bali adası tam aksine %83,5 Hindu nüfusuna sahiptir. Bali’de Din ve Hinduizm yazımızı okuyabilirsiniz.
- Bali’de konuşulan 2 dil Bahasa ve Balice’dir.
- Ortalama yaşam süresi 72
- Bali kültüründe evlerde yerde ve sağ elle yemek yenilir. Eğer doyduysanız tabağınızda mutlaka bir parça yemek bırakmanız gerekiyor. Tüm tabak yenmez.
- Bali’de çeşme suyu içilmez. Ancak buzlar devlet kontrolünde olduğundan buzlu içeceklere güvenebilirsiniz.
- Bali’de soyadı yoktur. putri” kızlar için “putra” ise erkekler için kullanılır. Örneğin mega sukarnoputri. Sukarno’nın kızı demek oluyor.
- Bali’de 4 isim var. Bu isimler kız erkek ayırımı yapılmaksızın koyulur. İlk çocuğa Wayan, Putu ve Gede ismi ve Ni Luh (sadece kız çocuklara), (Wayah’tan gelen bu kelime ‘en yaşlı’ anlamındadır.) ikinci çocuğa Made (Made ‘orta’ demektir), Kadek, Nengah, Ngurah, 3.çocuğa Nyoman (genç demektir) veya Komang, 4.çocuğa ise Ketut (küçük muz) ismi konulur. Sadece 4.çocuk için tek isim vardır. Eğer ailenin 4’ten fazla çocuğu olursa baştan başlanır. Yani 5.çocuğun adı sayan konulur. İkinci Wayan, ‘Wayan Balik’, yani ‘Yine Wayan’ olur. ‘Made Balik, Nyoman Balik, Ketut Balik’ diye devam eder. Ketut ismi ye dua et sev filmindeki rahibin ismiydi. Avrupai isimler de vardır. Mesela portekiz kolonisi adalardan gelen endonezyalıların isimleri goncalves ve Rodrigues’dir. Bunlar bilin ki katoliktir.
- Çocuklar doğduklarında, meleklerin sihrinin kaybolmaması için ilk bir kaç ay ayakları yere hiç değdirilmeyen, hep kucakta taşınan, ilk kez toprağa basacağı zaman da şerefine büyük kutlamalar düzenlenen bu bebekleri, kendi inançlarına göre çocukların Tanrısı Sanyankumara korusun, gözetsin ve büyütsün.
- Bali’deki evlere kuren deniyor. Ve bu evler beş temel şeyden oluşur: kapı girişi (kemerlidir), ana uyuma alanı, açık veranda, pirinç depolamak için bir alan, mutfak ve banyo kısmı. Kapılarda mutlaka ahşap veya talan koruyucu ruhları korusun diye şekiller bulunuyor. Endonezya takımadasına baktığımız zaman Bali dışarıdan gelen yatırımcılar yüzünden mimari olarak bozulmuş durumdadır. Ama buna rağmen eski geleneklerini hala koruyabilmişler.
- Bali’nin olmazsa olmazı pirinç tarlaları. Bugün Bali’de gördüğümüz din ve bazı kültürel gelenekler hep eski tarihe dayanır. 10.yy itibariyle pirinç yetirştirmek için Subak isimli karışık sulama sistemi geliştirilmiştir. Ve bu sistem 2012 yılından bu yana Unesco Miras Listesindedir. Bali’deki en meşhur pirinç tarlaları Tegalalang ve Jatiluwith’tir.
- Bali adasının kuzeyinde bir köy. Bali Defa Village adından da anlaşılacağı üzere sağır köyüdür. Bu köyde Kata Kolok isimli sağır dili vardır. Yani köyde herkes el-kol-vücut işaretleriyle anlaşmaktadır. Yolu Bali’ye düşenler için ilginç bir deneyim!
- 2015 yılında Science Journal’da yayınlanan araştırmaya göre Endonezya 3.2 milyon ton ile Çin’den sonra dünyanın ikinci büyük plastik atık üreticisiyniş. Bali’de çevre adaalrdan sahile vuram yığınla plastikler var. Bunun önünü almak için hareke geçilmiş ve tek kullanımlık plastikler yasaklanmış.
- Bali’de trafik soldan işliyor. Bunun yanı sıra caddeler çok dar ve trafikte çok motosiklet olduğu için araç veya motor kullanırken gözünüzü dört açmalısınız.
Bali Adasında Dikkat Etmeniz Gereken Şeyler yazımızı okuyabilirsiniz.
Bali’deki Kapılar
Bali’deki kapılar kültürü gösterir. 2 tip kapı vardır:
Candi Bentar : pura-tapınaklarda ve puri-saraylardaki kapı şeklidir.
Paduraksa : işlemeli olan kapıdır.
Bali kapılarının yapılma amacı tamamen koruma amaçlıdır. (eski zamanda kaplanlar çok varmış adada). Yabani hayvanlardan, kötü ruhlardan korumak içindir. Kapılarda dini karakterler ve semboller karmaşık olarak oyulmuştur.
Aynı zamanda kapılar ailenin zenginliğinin ve sosyal rütbesinin de sembolüdür.
Bali kapılarının önünde görülen en yoğun figür ejderha’dır. Bunlar kapının her iki tarafında bulunur. Görevleri güvenliği sağlamak içindir. İyi ziyaretçileri ağırlamak, kötüleri korkutmak içindir.
Taş kapılar dışında tik ağacından bol işlemeli kapılar da oldukça gösterişlidir. Genelde işlemeler mistik canavarlar, çiçekler, tanrı ve tanrıçaların oymaları ile donatılmıştır.
Balide’ki bahçelerde bulunan havuzlar : Bali’deki bahçelerde gölet veya havuz bulunması neredeyse bir zorunluluk gibidir. Amaç doğanın güzelliğini kapalı yaşam alanına getirmektir. Hinduizm inancına göre su temizlik ve saflığın sembolü olduğundan bahçelerde havuz olması insanların hayrınadır.
Ülke Bayrağı Hakkında Bilgi
Endonezya bayrağı kırmızı-beyaz’dır. Kırmızı üstte beyaz altta. Monako bayrağı ile aynıdır. Tek farkı Endonezya bayrağının daha büyük olmasıdır. Diğer bir özelliği ise Polonya Bayrağı’nın Bu İki Bayrağın Ters Hali olmasıdır.
Endonezya bayrağındaki kırmızı renk cesurluğu, beyaz ise dini, ruhu temsil eder.
13.yy’da Majapahit imparatorluğu dönemindeki bayraktan esinlenilmiştir. Bayrak ilk olarak 17 ağustos 1945 yılında kullanılmıştır.
Bali Bayrağı : sivil bir bayrak değil, bölge bayrağıdır. Sadece hükümet binasında, parlamento içinde kullanılır. Halk tarafından kullanılmaz.
