Çorum ili Türkiye’nin görülmesi gereken yerleri arasında en nadiri diyebiliriz. Çorum deyip geçmeyin Çorum gezilecek yerler listemizde bu şehirde ve çevresinde 7000 yıllık tarihe tanıklık edeceksiniz. 7000 yıl boyunca sürekli oturumun devam ettiği Çorum “Kral Yolu” ve “İpek Yolu” üzerinde yer aldığı gibi bir diğer önemi ise Hititlerin de başkenti olmuştur. Hattuşa ve Alacahöyük tarihi yerleşim yerlerindeki tarihi eserler ve kazı çalışmalarından ortaya çıkan kalıntılar nedeniyle adeta açık hava müzesi gibidir.
ÇORUM’UN TARİHİ
Bu bölgede en eski yerleşim Katolik Çağ’a ait olup tarihi M.Ö 6000-3000 yıllarına dayanır. M.Ö 2000 yılından sonra Hitit’ler Anadolu’ya gelerek burada bir devlet kurmuşlar. Ve ismine Hatti Ülkesi demişlerdir. Çorum Hititlerden sonra sırasıyla Frig, Pers, Pontus Krallığı ve Bizans gibi farklı farklı impatorlukların hakimiyetine girmiş bir şehirdir. Çorum, 1071 Malazgirt Savaşının ardından 1075 yılında Danişment Ahmet Gazi tarafından Türk hakimiyetine geçmiştir. Zaten bu tarihten sonraki yapılarda Selçuklı ve Osmanlı dönemine ait izleri rahatlıkla görebilirsiniz.
ÇORUM’DA GEZİLECEK YERLER
Çorum Belediye Binası
1923 yılında Milli Kütüphane olarak inşaatına başlanan yapı 1925 yılında kapılarını açmıştır. Kütüphane ve bir nevi müzelik eserlerin sergilenip kullanıma açık olan bina 1960 ihtilalinden sona Belediye Binası olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Çorum Saat Kulesi
II.Abdulhamit’in tahta çıkışının 25. yıldönümünde göndermiş olduğu fermana binaen 1894 yılında yapılan kule 27.5 metre yüksekliğindedir. Kuleyi ilk gördüğünüzde kuleden çok minare benzetimi yapacaksınız. Ki bun da çok haklısınız. Bir Osmanlı dönemi eseri olan kule adeta minare şeklinde inşa edilmiştir.
Çorum Müzesi
Yazılı kaynaklara göre bina aslında 1914 yılında bir hastane olarak inşa edilmiş olup sonrasında sırasıyla Ziraat Mektebi, Sanat Mektebi, Ticaret Lisesi ve Atatürk lisesi olarak hizmet vermiştir. Binaya bakar bakmaz 19.yüzyılın tipik mimarisini anlamamak imkansız. Ancak bu güzel bina uzun yıllar ayakta kalmayı başaramamıştır. 1988 yılında çıkan bir yangınla zarar görmüştür. 1989 yılı itibariyle tüm onarım çalışmalarına başlamış ve bina 2003 yılında tekrardan ziyaretçilerine kapısını aralamıştır. Müzede neler sergileniyor diye meraklıları varsa aşağıda onları listeledik;
Arkeoloji Salonu : Kuşsaray ve Alacahöyük kazı çalışmaları sonucu elde edilen Kalkolitik Çağ eserleri
Hitit Mimarisi Sergi Alanı : Hitit arabası sergilenmekle birlikte Hattuşa’ya gitmeye vakti olmayanlar Çorum müzesine gelip başkent Hattuşa’yı burada sanal olarak gezebilir.
Diğer görülmeye değer olanlar ise Hitit dönemi eserlerinden olan kabartmalı vazolar, Frig dönemi buluntuları, Roma ve Osmanlı dönemine ait sikkelerdir.
Giriş Ücreti : 8 TL, Müzekart sahibi olanlar ücretsiz ziyaret edebilir.
Ulu Cami Cami
Selçuklu döneminde yapılmış eserlerden biridir. Deprem sonucu hasar gören cami Mimar Sinan tarafından onarılmıştır. Dokuz kubbeden oluşan cami 1790 yılında gerçekleşen depremle yeniden zarar görünce 1802 yılında Yozgatlı Çapanoğlu Süleyman Bey tarafından eskisi gibi onarılmaya başlanmış. Ancak Süleyman Bey’in ölmesi üstüne bu işi oğlu Abdülfettah Bey üstlenince 1810 yılında ahşap ve tek kubbeli olarak yapılmıştır. Caminin en önemli şeyi 1306 tarihli abanoz ağacından çatma kündekari tekniğiyle yapılmış olan miberidir.
Çorum Kalesi Selçuklu mimarisinin özelliklerini taşıyan kale şehrin güneyindeki tepede yer alıyor. Kalenin planı kare biçimli olup kale için kullanılan malzemeler; kesme taş, moloz taş ve Roma-Bizans dönemlerine ait devşirme taşlardır. Kale içinde 42 adet konuk ve bir cami bulunmaktadır.
Çorum Gezilecek Yerlerin Mesafeleri
Çorum – Alacahöyük: 54 km
Alacahöyük – Şapinuva : 60 km
Alacahöyük – Hattuşa : 37 km
Hattuşa Örenyeri – Yazılıkaya Tapınağı : 1.7 km
Çorum – İskilip : 57 km
Çorum – Kapılıkaya Kaya Mezarı : 27 km
Alacahöyük Müzesi ve Örenyeri (Boğazkale)
Çorum Müzesine bağlı olan Alacahöyük müzesi Çorum merkezine 45 km, Ankara’ya ise 200 km uzaklıktadır. Müzede sergilenen eserler kazı çalışmaları sonucu elde edilen Kalkolitik, Eski Tunç, Hitit ve Frig dönemlerine aittir. Alacahöyük Müzesi ve Ören yerini lütfen birbirinden ayırmadan gezin. Her iki yer de görülmesi gereken yerlerden olduğundan birinden birini es geçmeyin. Alacahöyük’te açılan ilk yere müzedir burası. 1940 yılında kapılarını aralamış olan müzede aynı zamanda Etnografik eserleri de görme şansınız vardır.
Alacahöyük Eski Tunç Çağı ve Hitit döneminde din ve özellikle de sanat anlamında çok önemli bir yermiş. Din ve sanatın önemli olduğu bu topraklar aynı zamanda 4 uygarlık çağına da tanıklık etmiştir. Alacahöyük’te Hitit kültürüne artı olarak Hititlere öncülük eden Hatti kültürü ve zenginlikleri de ortaya çıkarılmıştır. Alacahöyük hakkında daha detaylı bilgi için Alacahöyük makalemizi okumanızı öneririz.
Giriş Ücreti : 5 TL, Müzekart sahibi olanlar ücretsiz ziyaret edebilir.
Boğazköy Örenyeri (Hattuşa) ve Müzesi
Boğazköy Çorum’a 82, Ankara’ya 210 km uzaklıktadır. Boğazköy (Hattuşa) örenyeri Hitit devletinin eski çekirdek bölgesinin merkezi konumundaymış. Yapılan arkeolojik kazılar sonucu ortaya çıkarılan eserler bu örenyerinde sergilenmeye devam etmektedir. Hattuşa 1986 yılında Unesco Dünya Kültür Mirası listesine alınmış görülmeye değer yerlerin başında geliyor. Hattuşa’nın ilk keşfi Fransız mimar Charles Texier tarafından 1834 yılında olmuştur. Unutulmuş Hattuşa bu sadece dünyaya tanıtılmıştır. Örenyerindeki kazılar 1906 yılında başlatılmış fakat 1931-1939 yılları arasında II.Dünya Savaşı döneminde zorunlu bir aradan sonra 1952 yılında kazılara tekrar devam edilmiştir. Eski Tunç çağında burada sürekli yerleşim bulunmaktaymış.
Eski Tunç Çağının hemen ardından Asur Ticaret Koloni Devri söz konusudur. Yazılı kaynaklara göre Kuşarlı Anitta Hattuşa Kralı Pijusti’yi M.Ö 2000 yılında yenmesi üzerine şehre ciddi zarar vererek lanetlenmiştir. Anitta her ne kadar lanet etse de aksi olur ve Hitit Kralı I.Hattuşili tarafından M.Ö 1600-1650 yılları arasında şehir başkent yapılır. M.Ö 1200 yılına gelindiğinde farklı nedenlerle şehrin terk edilmesi üzerine Karanlık Çağ olarak bilinen Erken Demir Çağı başlar. Bu dönemi takiben de M.Ö 9 yy’da Frig Çağı, Helenistik Dönem ve Roma ve Bizans takip etmiştir.
Giriş Ücreti : Müze girişi 5 TL, Örenyeri girişi 8 TL, Müzekart sahibi olanlar ücretsiz olarak sadece müzeye ziyaret edebilir.
Yazılıkaya Tapınağı
Hattuşa’nın kuşkusuz en etkileyici yeri Yazılıkaya Tapınağıdır. Boğazköy Ören yerinden araçla sadece 1.7 km uzaklıkta bulunan Yazılıkaya inanın sizi çok şaşırtacak. Yüksek kayalar arasında gizli kalmış tapınakta kral ve kraliçeler kabartma halinde kayalara işlenmiştir. Yazılıkaya Tapınağı makalemizi okuyabilirsiniz.
Ortaköy – Şapinuva
Şapinuva Hitit İmparatorluğunun önemli idari merkezlerinden biri olmuştur. Siyasi ve coğrafi konumu itibariyle stratejik önemi çok yüksek olduğundan bir yandan da askeri ve dini merkez olmuştur. İdari merkez olduğunun ispati Tokat Masat Höyük kazılarından ortaya çıkan büyük krala ait mektuba aittir. Mektupta kral şunları demiştir “Bu tablet size ulaşınca, 1701 askeri İshupitta’dan acele olarak sevk ediniz ve onları iki gün içerisinde Şapinuva şehrine, Majeste’nin huzuruna getiriniz”.
İncesu Kanyonu
Yerel adıyla Uzungeçit olarak bilinen İncesu 12 km uzunluğundadır. Rafting ve doğa sporları aynı zamanda trekking severlerin gitmesini tavsiye ettiğimiz bölgedir. Kanyonun her iki yanında yükselen kayalar ve bu kayalar üzerine Helenistik döneme ait duvar kabartmaları, su arnıçları ve hatıl oyuklar bulunmaktadır. Kanyonun içine 1 km girince bir kaya üzerine 1.5 mt yükseklikte Kybele kabartması göreceksiniz. Taht üzerinde oturmuş ve sol elinde aslan yavrusu tutan tanrıça kabartmasıdır bu. Kanyon içindeki Kybele kabartması Anadolu’daki diğer Helenistik kabartmalarının en büyüğüdür.
Kapılıkaya Kaya Mezar
Çorum’dan Osmancık’a giden yol üzerinde bulunan Kapılıkaya Kaya Mezarını ilk görünce hemen aklınıza Frig Vadisindeki Yazılıkaya gelecek. Kapılıkaya M.Ö 2 yy’a ait Helenistik döneme ait kaya mezarıdır. Mezar odasının kapısında İKEZİOS yazdığından bu mezarın Komutan İkezios’a ait olduğu bilinmektedir.
İskilip Kaya Mezarı
Roma dönemine ait kaya mezarı iki sütunlu olarak bir kaya üzerine inşa edilmiştir. Sütun başlıkların üzerinde yatar pozisyonda aslan heykelleri dikkat çekicidir.
Çorum’daki Yaylalar ve Şelaleler
Kargı Yaylası (Eğinönü)
Kargı ilçesinin kuzeyinde. Çorum’a 140 km uzaklıktaki yaylada yöresel yayla evlerinin bozulmamış halini görebilirsiniz. Doğa harikası olan Kargı Çorum’a yolu düşecek olan herkesi bekliyor.
Abdullah Yaylası
Çorum’un en yüksek dağı Köse dağında yer alıyor. Çorum’a 114 km mesafede bulunan yayla temiz havası, yemyeşil doğası ve çam ormanlarıyla kesinlikle uğranılması gereken bir yayladır.
İskilip Yaylaları
Bayat Kunduzlu ve Kuşcaçimeni Yaylaları
Çorum’un Bayat ilçesindeki yayla Karatepe bölgesinde yer alıyor. Eğer kamp yapma merakınız varsa yaz aylarında tercihiniz Kuşcaçimeninden yana olmalı. Zengin bitki örtüsüne sahip yaylalarda özellikle karaçam, sarıçam ve köknar ağaçları dikkat çekicidir.
Ne zaman gittiğinize bağlı olarak eğer yaz ayında ziyaret edecekseniz olmazsa olmaz şelaleleri de görmek istersiniz herhalde. İskilip ilçesindeki Karayanık şelalesi ve Kargı ilçesindeki Kızılcaoluk şelaleleri bizim tavsiye edeceklerimiz arasında olanlar.
Hitit Yürüyüş Yolları
Bisiklet Parkurları
Alacahöyük – Çelebibağ – Boğazkale : 32 km
Alacahöyük – Karamahmut – İncesu Kanyonu : 82 km
Boğazkale – Emirler – Şapinuva : 103 km
Günlük Yürüyüş Parkurları
Alacahöyük – Kalehisar – Mahmudiye : 7 km
Çatak – Sultanköy – Kızılhamza Göleti : 15 km
İbikçam – Boğazkale – Hattuşa : 9 km
İncesu Kanyonu – Kale : 8 km
Karakaya – Alacahöyük : 9 km
Şapinuva – İncesu Kanyonu :13 km
Uzun Yürüyüş Parkurları
Alacahöyük – Boğazkale : 32 km
Alacahöyük – Çatak – Kızılhamza – Şapinuva : 65 km
Boğazkale – Çatak – Kızılhamza – Ortaköy : 84 km
Yazılıkaya – Boğazkale Göleti – Hattuşa : 23 km
Kızılırmak havzası Türkiye’nin ilk doğa, tarih ve mutfağını bir araya getirip harmanlayan bir ekoturizm çalışmasıdır. Kızılırmak havzasında yürüyüş ve gastronomi turu olarak gerçekleştirilmektedir. Bu rotada bisiklet kullanabilir, trekking yapabilir ve hatta jeep safari yapabilirsiniz.
Kızılırmak Havzası Yürüyüş Parkurları
Sorkun – Asarkaya : 6 km
Sorkun – Karayanık Şelaleleri : 7 km
Yalakyayla – Akpınar : 11 km
Akpınar – İskilip : 14 km
Karaağaç Yaylası – Çukuralıç : 15 km
İskilip – Karayanık : 52 km
Gökçedoğan Baraj Gölü – Kızıloluk : 5 km
Tepelice – Çobanlar : 11 km
Kızılırmak Havzası Bisiklet Parkurları
İskilip – Asarkaya : 54 km
Kargı – Saraycık : 62 km
İskilip – Elmabeli – İskilip : 82 km
Obruk Baraj Gölü Çevresi – İskilip : 110 km
1.Gün Çorum Gezilecek Yerler Rotası
Buraya gelene kadar Çorum’da nereler gezilir nereler görülür en detaylı şekilde öğrendiniz. Bundan sonrası aşama gün gün plan yapıp kalacağınız süre boyunca gezilecek yerleri bir güzel listelemede. Bizim tavsiyelerimiz doğrultusunda 2 gün boyunca gezilecek yerler şu şekildedir. İlk gün Hattuşa Örenyeri (Arslanlı kapı, Kral kapı, Yer kapı, Nişantepe, 2 nolu hiyeroglifli oda ve Büyük mabet) ve Müzesi ile Yazılıkaya tapınağı, Alacahöyük Müzesi ve Örenyeri (Sfeskli kapı, kral mezarı, poternli kapı)
2.Gün Çorum Gezilecek Yerler Rotası
Birinci günün dolu dolu geçmesinden sonra ikinci günü boş bırakacak değiliz herhalde. Sabah erkenden 2.gün programına başlarsanız aşağıda yazdığımız yerleri rahatlıkla sıkışmadan gezme şansınız olacaktır. Ortaköy ilçesinde yer alan Şapinuva Örenyeri ile güne başlayıp buradan İncesu Kanyonuna gitmelisiniz. Öğleden sonra gezinizi tamamlayıp Çorum merkezine geçmeli ve şehirdeki Çorum Müzesi, Ulu Cami, Saat Kulesi, Çorum Kalesi ve Tarihi Konakları görerek Çorum gezinizi gönül rahatlığıyla sonlandırabilirsiniz.
Çorum’da Yapmadan Dönmeyin
Alacahöyük, Yazılıkaya ve Hattuşa Örenyerlerini görün,
Çorum Müzesinde tarihe yolculuk yapın,
Kargı, Osmancık ve İskilip’in nefis yaylalarında doğaya doyun, özellikle renk cümbüşünün sahnelendiği sonbahar dönemi gidin,
Hitit yolu ve Gastronomi yolunu adımlayın,
Osmancık Kunduz ormanlarında jeep safari yapın,
Çorum merkezdeki Katipler Konağında yöresel yemekleri tadın (mayalı, cızlak,borhani helise, yanıç, kömbe, hingal, oğmaç, tirit, çullama, iskilip dolması, kara çuval helvası, teltel, hedik)
Leblebi almadan da sakın dönmeyin 😉
Çorum Nerede?
İç Anadolu’nun kuzeyi ile Orta Karadeniz bölgesinin iç kesiminde yer alıyor.
Ankara’dan Çorum arabayla 240 km,
İstanbul’dan Çorum arabayla 614 km,
Antalya’dan Çorum arabayla 783 km,
Samsun’dan Çorum arabayla 172 km,
Merzifon Havalimanından Çorum arabayla 63 km
Çorum’a Nasıl Gidilir?
Çorum’a gitmenin en kısa yolu Amasya Merzifon havalimanına uçakla ulaşmaktır. Thy ile Atatürk Havalimanından, Pegasus ile Sabiha Gökçen’den 1 saat 20 dakikalık uçuş ile Merzifon’a varabilirsiniz. Antalya’dan uçakla seyahat etmek isterseniz İstanbul aktarmalı olarak gidebileceğinizi hatırlatmak isteriz. O yüzden Çorum’a en yakın mesafedeki havalimanı Merzifon için sadece İstanbul’dan gelecek yolculuların tercih etmesini öneriyoruz.
İstanbul Çorum yolunu karayolu üzerinden gelmeyi düşünenlerin izleyeceği güzergah şöyle olmalı; İzmit, Düzce, Bolu, Gerede, Ankara, Kırıkkale ve Sungurlu
Kullanabileceğiniz otobüs firmaları isimleri ise şöyledir; Ulusoy, Lider Turizm, Kamil Ko. ve Metro Turizm
Çorum Otogar Telefon : 0364 213 66 70
