Bayon Tapınağı 12. yy’ın sonlarında (1181-1220) Kral Jayavarman tarafından inşa edilmiştir. Angkor Wat’tan sonra bölgedeki en büyüleyici ikinci tapınaktır. Khmer İmparatorluğu’nun gerileme dönemine girmesiyle bu süre içerisinde yapılan son taş tapınaktır. Bayon, Angkor Thom’dan 1,5 km uzaklıktadır.
Tapınak ormanlık alan içerisinde olduğu için zamanla ağaçların gölgesinde gizlenmiş, yıllarca öylece gizliliğini korumuştur. 1916 yılında ağaçların kesilmesiyle tapınak alanı gün yüzüne çıkarılmıştır. 1970 yılında savaş çıkana kadar kazı ve restorasyon çalışmaları Fransızlar tarafından yapılmıştır. Fransızlar çalışmalara başladığında Bayon tapınağının Brahma’ya ithafen yapılan 9. yy’a ait bir hindu tapınağı olduğuna inanılmıştır. 1933 yılında tapınağın orta noktasında tekrar başladıkları kazı çalışmalarında 14 metre derinliğe inilmiştir. Bulunan büyük kırılmış Buda, Lokesvara, sanskrit kitabesi ile tapınağın fonksiyonu, sembolü ve tarihe açığa çıkarılmıştır. Bayon tapınağının 12. yy’ın sonlarında yapılan bir Budist tapınağı olduğu kesinleşmiştir.
Bayon tapınağında 49 kule ve her kulede betimlenen 4 yüz ifadesi vardır. Bu yüz ifadeleri merhamet tanrıçası Bodhisatta Avalokitesvara ve Kral VII. Jayavarman’ın yüzü ile kombin edilmiştir. Merkez kuledeki Kral Budanın hemen yanında Buda Mahathana yer almaktadır.
1295-1296 yılında Angkot Thom şehrinde yaşamış olan Çin Büyükelçisi Chou Ta Kuon’un ses kayıtlarında Bayon Tapınağı merkez kulesinin altın kaplama olmasından dolayı buraya Altın Kule demiştir. Yine tapınağın çevresinde onlarca Buda heykelinin de altın kaplama olduğunu da söylemiştir. Bayon tapınağı konsept gereği Budist inanışına göre “Hayatın Çarkı” olarak sembolize edilmiştir. Bayon tapınağının dış tarafında yer alan 11.000 yarı taş kabartmalar (figürler) halkın, kraliyet ailesinin, rütbeli insanların günlük yaşamını betimlemektedir. Dışta olduğu gibi tapınağın içinde ikinci katta ki kabartmalar da oldukça ilgi çekicidir. Bunlar kraliyet sarayındaki törenleri, seyyahların yolculuklarını, kmer, hindu ve budist mitolojisine ait işaretlerdir.
Angkor bölgesinde en gizemli ve ilgi çekici tapınakların başında Bayon Tapınağı gelir. Bu yüzdendir ki bir çok ziyaretçinin en çok ilgilendiği ve gezdiği tapınaktır.
Yer : Angkor Wat – Siam Reap – Kamboçya
