Eski Cami Yapımı
Yıldırım Bayezit’in oğlu Emir Süleyman’ın Ankara Savaşı sonrası Edirne’de hükümdarlığını ilan etmesi sonrası 1403 yılında Eski Cami inşasını başlatmıştır. 1411 yılının başında Emir Süleyman’ı bertaraf eden kardeşi Musa Çelebi Eski Cami’nin inşaatını devam ettirmiştir. Son olarak 1413 yılında Musa Çelebi kardeşi Çelebi Sultan Mehmet’e yenik düşmüş ve Osmanlı Devleti’nin idaresini tek başına eline alan Çelebi Sultan Mehmet Eski Camiyi tamamlamıştır.
Giriş kapısı üzerindeki kitabeye göre 1414 yılının Ocak ayında ibadete açılmıştır.
Eski Cami Mimari Yapısı
3.594 metrekare alan üzerine inşa edilen caminin iç mekanı, dört filayağının taşıdığı dokuz kubbe ile örtülüdür.
İşgal
1912-1913 yılları arasında yaşanan Balkan Savaşı’ndan ve sonra Bulgar istilasından zarar görmüştür. Balkan Savaşı sırasında Bulgarlar tarafından Cami’ye top mermiler atılmış ve kubbeye hasar vermiştir. Bununla da kalmamış Cami’den Kur’an-ı Kerim’i çalmışlardır.
Minber
Beyaz mermerden yapılan minber 11.05 metre yükseliğinde olup yan kısımlarındaki mermere Ayet-el Kürsi işlenmiştir. Ahşap külahı Edirnekari bezemeler ile kaplıdır.Kaynaklara göre 1746 yılında çıkan yangında minber büyük zarar görmüştür.
Eski Cami’yi diğer Edirne yapılarından farklı kılan özellikleri
Rükn-ü Yemani Taşı : Minberin yanındaki pencere duvarında bulunan siyah renkli küçük taş.
Cennet Vadisi : Mihrabın sağındaki bölümdür. İki rekatlık bir hacct namazı eşliğinde edilen dualrın kabul edildiği, isteklerin geri çevrilmediği kutsal bir yer olduğu kabul edilmektedir.
Hacı Bayram Veli Makamı : Hacı Bayram Veli’nin hatırasını yaşatan vaiz kürsüsüdür.
Cuma Hutbesine İmamının Kılıç ile çıkması
Eski Cami Yazıları : Duvardaki hatlar, Müslüman Türkler’in İslami yazıya kattıkları sanat ve estetiğin, abidevi örnekleridir.
Süslemeler : Cami’de ki mermer minber, taş kapı, iki şerefeli minare kaidesi, yapıyı örten örten kubbelerin içlerindeki süslemeler çok güzel örnektir.
Tadilat
1746 yılında çıkan yangında sırf Eski Cami değil şehir de ciddi zarar görmüştür.
1752 de meydana gelen deprem de Caminin minarelerinin bir bölümünün yıkılmasına, kubbelerin çömesine sebep olmuştur. İlk onarımı 1752 yılında olan Cami’nin ikinci büyük onarımı 1865 yılında Sultan Abdülaziz tarafından yapılmıştır.
1929 ve 1934 yıllarında ( Cumhuriyet Dönemi) tam anlamıyla restorasyon edilmiştir.
1953 yılında meydana gelen depremle tekrar hasar gören Cami 1965 yılında tamir edilmiştir.
Ve en son onarımı ise 2009 yılında tamamlanmıştır.
