Endonezya‘nın Güney Sulawesi bölgesinde Toraja halkının uyguladığı çok değişik bir gelenekten bahsetmek istiyoruz.
Öncelikle rahatsız edici resimlerden ötürü çok çok özür dileriz. Ama bu farklı geleneği sizlerin de bilmesini istedik.
Güney Sulawesi’de Tana Toraja’da (Tah-nah Tow-rah-jah) yaşayanlara Torajanlar denmektedir. Bu bahsini ettiğimiz halkın hayatı ölülerin çevresinde geçmektedir. Bize göre her ne kadar korkutucu olsa da onlar ölüler ile birlikte yaşamaya alışmışlar ve bu durumdan çok memnunlar.
Onlar için cenaze hayatlarındaki en güzel kutlamadır. Aileden birinin vefat etmesiyle tüm aile bir araya gelip bir veda partisi düzenler.
Yaklaşık 650.000 nüfusa sahip Toraja halkından geri 450.000 kişi kalmıştır. Bir çoğu Hristiyan olmakla beraber Müslümanı ve yerel inançlara inanan Aluk Todola’lar bir arada yaşamaktadırlar.
Torajanlar biriktirdikleri paraları ne düğünler için ne de özel ihtiyaçları için harcarlar. Biriken paralar sadece cenaze için harcanmaktadır. Ölen kişi için harcanan para bitmedikçe ölü gömülmemektedir. Bu süre belki aylar belki yıllarca sürmektedir. Para biriktirilen bu süreçte yani ölü gömülene kadar ailesi tarafından halen yaşıyor ya da hasta olarak görülmektedir.
Ölen kişinin ardından yapılan ve günlerce süren bu seromoniye Ma Nene denmektedir. Bu süre içinde ölü gömülmez. Vefat eden kişi mumyalanır ve ailesinin evinin altında bir kutuda muhafaza edilir. Cenaze seromonisi bittikten gömülmeyi bekleyen kişi onların gözünde gerçekten tam olarak ölmemiş hastalık acısı çekmektedirler.
Sıra gömme gününe gelince ölen kişi saklandığı kutudan çıkarılarak köyden gezdirilir, ölü için şenlikler yapılır, kurbanlar kesilir, ölüye hediyeler sunulur ve sonrasında üstünde hiçbir kıyafet olmadan (ancak tüm özel eşyaları ile birlikte) tabutun içine yerleştirilir. Bu işlemlerden sonra tabuk sarp kayalıklara konulur.
Tabutların bulunduğu kayalıkların balkon bölmelerinde tau tau isimli tahta kuklalar
Gömülen, mumyalanan, yakılan bir çok cenaze seromisini duyduk, biliyoruz ancak böylesi bir geleneği şimdiye kadar biz de bilmiyorduk. Gerçekten oldukça değişik!
